Đá bia... bất quá tam
Tự lượng sức "vừa phải" nhưng là người hơi bị "ngứa chân" nên tôi rất "máu" leo Đá Bia. Ý định có lâu rồi nhưng chính chân tôi lần đầu leo Đá Bia là khoảng năm 1994. Cũng nai nịt "oai hùng", giày ba-ta, gậy tay, mũ lá, ba lô gọn nhẹ thức ăn, nước uống và cả... bia. Hồi đó, chúng tôi gọi leo Đá Bia là "du khảo" bởi chưa có nhiều người dấn bước trên lối mòn thâm u, thỉnh thoảng bị đứt đoạn, mà ớn nhất là những khúc gần như dựng đứng, chỗ bám lại không chắc chắn, lơ mơ là "tiêu"...
Từ đỉnh núi Đá Bia nhin xuống |
Khoảng vài trăm mét đầu vô cùng khí thế, cả nhóm vừa đi vừa hát, nói chuyện tiếu lâm. Thế nhưng tiếp theo là những vực núi "trật ót", những đoạn chui dưới đá, những khúc luồn cây vẹt lối, con đường mòn hiu quạnh lên núi càng hẹp dần ấn chứa đầy bất trắc... Vậy là thở, thở và thở trong mặn đắng mồ hôi. Đôi chân cứ như muốn rời ra từng khúc, miệng cứ kêu gọi đồng đội ngồi nghỉ. Đúng là ngọn núi thử thách tim mạch, lòng người! Và tôi đã cùng nửa đoàn du khảo "chịu hổng thấu", đành "nghỉ chơi" giữa chừng, thất thểu ngồi đợi những người "chiến thắng" trở về... nổ điếc tai!
Đến năm 2001, Tỉnh Đoàn Phú Yên triển khai xây dựng đường lên núi Đá Bia, lại thêm nhiều người nữa leo lên đến đỉnh. Tôi tự nhủ "phải trả cho được món "nợ" Đá Bia, giờ có đường rồi, chắc không đến nỗi...". Vậy là năm 2005, tôi tham gia một cuộc thi nghiệp dư "Chinh phục Đá Bia" với tư cách... đưa tin. Đúng là lần này đường dễ đi hơn, một số đoạn qua vực đã được xây cầu xi măng, nhiều dốc đứng đã có tam cấp, dẫu không rộng nhưng lối lên khá phong quang...
Tác giả bên cột mốc đỉnh núi Đá Bia - Ảnh: Tấn Trực |
Nghe nói những người thợ xây đường lên Đá Bia đã phải hết sức vất vả để chinh phục con đường này. Đá làm đường được chẻ tại chỗ, còn vôi - cát - xi măng - sắt thép - nước đều phải dùng sức người gùi, kéo, cõng từng chút, từng chút một từ chân núi. Và con đường hoàn thành như thể hiện ý chí của tuổi trẻ Phú Yên!
Thế nhưng "kịch bản" leo Đá Bia của tôi cũng chả khác mấy năm 1994. Lần này, sau khi leo được phân nửa đường, chụp được một số ảnh khá "hoành tráng", tôi quay gót hạ sơn, với lý do... đưa tin cho kịp!
Ấm ức cứ dồn ấm ức, tôi lặng lẽ đợi dịp "rửa mặt". Sáng Nguyên tiêu Tân Mão - 2011, nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng từ Quy Nhơn điện: "Mình, thi sĩ Lê Văn Ngăn, báo "sĩ" Đào Cát Hùng và ảnh "sĩ" Hoàng Tuấn đang vào, leo Đá Bia!". Vậy là tôi rủ thêm nhà thơ Đào Tấn Trực và kỹ sư Đinh Văn Hùng, để có chuyến "tam thướng" Thạch Bi Sơn...
Hành trình vượt dốc qua những đoạn đường bị xói lở trong mùa mưa 2010 |
Thi lão... leo hùng
|
Núi Đá Bia cao 706m, đường lên dài khoảng 2,2 km, thuộc xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa, Phú Yên. Cuối năm 2008, núi Đá Bia được công nhận là Di tích thắng cảnh cấp quốc gia. Trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 400 năm Phú Yên (1611-2011) và Năm Du lịch quốc gia Duyên hải Nam Trung Bộ - Phú Yên 2011, cuối tháng 3.2011 sẽ diễn Giải leo núi quốc tế chinh phục đỉnh Đá Bia, với sự tham dự của 19 đoàn VĐV, trong đó có 4 đoàn nước ngoài. |
|
Nhìn từ đèo Cả lên, thấy Thạch Bi Sơn thật gần, tưởng chỉ nhoáng một cái là có thể đứng bên chụp ảnh với Cụ Đá, vậy mà càng đi càng thấy... xa! Đợt mưa lũ cuối năm 2010 đã làm trôi tuột một đoạn tam cấp dài khoảng 50m, ngay khúc dựng đứng giữa đường lên Đá Bia. Chúng tôi phải bò theo một số cây thông ai đó đã đè ngã, thả dọc theo lối lên... Nói chung vẫn còn nhiều đoạn cực kỳ trắc trở.
Nói thật, tôi leo Đá Bia lần này vì tự ái nhiều hơn là mấy thứ khác! Còn động lực chính để tôi vững chân chính là... thi sĩ Lê Văn Ngăn. Bởi ông cứ túc tắc đi khóa đuôi, vậy mà cả đoàn mỗi chặng nghỉ chân một lúc, lại thấy Lê thi sĩ... lò dò ló mặt! Chính điều này tạo cho tôi cảm giác đang hơn một người và cố lết lên phía trước. Hóa ra trong "nghề" leo núi, mục tiêu phía trước đôi khi không quyết định bằng... có đồng đội đang còn sau ta! Vật vã đi một đoạn, ngồi một đoạn, sau khoảng 2 giờ 30 phút, cả đoàn đặt chân lên đỉnh Đá Bia!
Vốn nể phục nội lực trong thơ cụ Ngăn, với những câu... dài quá cỡ; đầu cuộc leo, tôi và nhiều người nghĩ ông không thể lên đến đỉnh Thạch Bi Sơn ở tuổi 67, bằng vóc dáng "mình hạc sương mai", lại có vẻ "chầm chậm, mơ màng" vốn dĩ và luôn lẩm bẩm bằng chất giọng Huế: "Mình đi chậm thôi, tới đâu thì tới...". Thế nhưng tất cả đều "ngã ngửa" khi thấy ông lừng lững xuất hiện trên đỉnh cao 706m! Cả đoàn nhất trí bình chọn Lê Văn Ngăn là người hùng số 1 của cuộc leo Đá Bia. Và có thể ông đã đoạt kỷ lục: nhà thơ nhiều tuổi nhất chinh phục Thạch Bi Sơn......
Những cây cọ tuyệt đẹp trên đỉnh núi |
Về lục lại tư liệu, tôi được biết: năm 1999, cụ bà Nguyễn Thị Thợt (75 tuổi, ở thôn Ân Niên, xã Hòa An, huyện Phú Hòa, Phú Yên) đã chống gậy trúc "phất phơ" chinh phục Đá Bia! Từ đây, tôi "đúc kết": trong chuyện leo núi, trẻ người - to con chưa chắc là... ngon độ và phải hết sức "cảnh giác" mấy lão ròm ròm! Và để leo núi, tinh thần mới là điều tiên quyết, chứ không phải "vai u thịt bắp"...
Cảm giác khi đứng trên đỉnh Thạch Bi Sơn thật tuyệt vời. Ngồi trên chỏm mốc 706m, chợt thấy mình như người khổng lồ, bởi xe cộ chạy dưới đường đèo Cả quanh co trông chỉ như... con kiến, những vuông tôm cạnh cửa sông Đà Nông nhìn chỉ như bàn cờ của trẻ con chơi, còn biển Vũng Rô quả thật là giống... vũng nước xanh! Thế nhưng, trước mặt vẫn còn sừng sững khối đá vạn tấn uy nghi xanh đen, cao 76m, như ngón tay vĩ đại chọc lên mây trắng. Nghe nói, chưa ai leo lên được khối đá này....
Đá Bia được mệnh danh là núi thiêng bởi có hình dạng giống ngọn Linga tự nhiên lớn nhất Đông Nam Á. Theo truyền thuyết, Vũng Rô kề bên được xem như là một Yoni... Nhìn từ một góc khác, Thạch Bi Sơn còn mang hình dáng thiếu phụ bồng con vời trông biển Đông. Sinh thời, nhạc sĩ Lê Thương cho biết đã lấy cảm hứng trực tiếp từ đây để viết trường ca bất tử Hòn vọng phu...
Theo Hoàng Việt nhất thống dư địa chí, "Năm 1471, vua Lê Thánh Tông đi đánh Chiêm Thành mở đất đến đây, ngài sai mài vách đá trên đỉnh núi, cho khắc chữ để phân chia địa giới với Chiêm Thành, nên gọi là núi Thạch Bi. Nay hiện còn những chữ sứt mẻ mờ nhạt, không còn nhận rõ được... Chỉ nghe khẩu truyền chữ bia là: "Chiêm Thành quá thử, binh bại quốc vong, An Nam quá thử, tướng tru binh chiết", nghĩa là "Chiêm Thành qua đấy, quân thua nước mất, An Nam qua đấy, tướng chết quân tan".
Tìm quanh Linh Thạch, chẳng thấy đâu chữ vua, nhưng nhiều người trong chúng tôi vẫn tin là có thật...
Hùng Phiên
(TN)